Miguel-Anxo Murado
HAI ANOS intentouse en Israel unha representación do Romeo e Xulieta de Shakespeare na que os montescos estaban representados por actores israelís e os capuletos por actores palestinos. Houbo que suspendela antes da estrea: uns e outros pelexábanse xa surante os ensaios. Considerouse un desastre, e quizais o foi desde o punto de vista da política. Pero desde o punto de vista do teatro foi un éxito: demostrouse que Shakespear tiña razón.
Véuseme á memoria aquel incidente ó ler a noticia sobre esa muller-soldado israelí que escapou cun rapaz palestino. A rapaza estaba destinada nas forzas que ocupan Cisxordania e, igual que Romeo e Xulieta se coñecían nun baile de máscaras, ela coñeceu ó seu namorado nese macabro baile de máscaras que tamén é a guerra.
Cunqueiro contaba o número de palabras que tivera que empregar Romeo para namorar a Xulieta, e saíanlle moi poucas (en relaidade, son menos de cen). Non sei cantas empregaría o rapaz palestino, ou se sería ela quen falou, pero polo menos ela atreveuse a facer o que non fixo Xulieta: marchar co seu namorado a Mantua para casar, neste caso a Beit Sahour, preto de Belén, onde estiveron ocultos durante varios días, ara que nunha insólita alianza de capuletos e montescos, policía palestina e exéercito israelí os capturaron e os separaron. Agora, todo o mundo está moi contento tanto en Israel como en Palestina polo que consideeran un final feliz, porque, e nisto están de acordo uns e outros, a historia era unha "cousa de rapazolos e mala cabeza".
Como de Romeo e Xulieta, cabería dicir. Ós espectadores no teatro gústanos crer que estamos de parte dos namorados, pero na realidade preferimos os nosos prexuízos e ser nomtescos ou capuletos. Os mesmos que saloucan por Xulieta no patio de butacas, meteríana nun reformatorio se a tivesen por filla (tiña trece anos, practicaba o sexo, tomaba drogas) e a historia se imprimiría nos xornais con iniciais (J.C e R.M, menores de idade.). Shakespear sabíao, e por iso preferiu facer morrer ós amantes de Verona: para que non tivesen que pasar pola humillación que acaban de sufrir os amantes de Beit Sahour, convertidos na única cousa, precisamente, na que son capaces de poñerse de acordo os seus respectivos pobos. "Tristes xoguetes do destino", como dicía Shakespeare en frase famosa do acto III.