Adam Smith era un fenómeno. Como o doutor Jekyll, era natural de Escocia, e como este tiña unha dobre personalidade. De día, Smith era un respectable empresario que investía os seus cartos no gran negocio daquela época: a trata de escravos. Despois, ao pechar a Bolsa, recollía os seus dividendos e pola noite convertíase nun tipo que escribía libros sobre a liberdade.
Porque liberdade era o gran tema deste outro Adam Smith: liberdade de comercio, liberdade de empresa... Foi el quen inventou ese concepto que todos coñecen, o da «man invisible do mercado». A idea era que se deixaba actuar só ao mercado, co mínimo posible de regulamentacións e interferencias do Estado, esa man invisible repartiría riqueza e proporcionaría felicidade a todo o mundo. Smith imaxinaba esa man, seguramente, como unha enorme man branca e anciá, cálida, a man dun pai, dun deus benévolo. Pero cando Smith apagaba a vela e ía durmir seica tiña pesadelos con esa man: ás veces convertíase nunha man negra que saía de entre os barrotes de ferro dun gaiola suplicando axuda. Smith acordaba sobresaltado, pero atribuía eses pesadelos ao viño do Porto que tomaba na cea. Así que nada, ía á Bolsa e seguía poñendo cartos no tráfico de escravos e recollendo dividendos.
Adóitase dicir que a economía capitalista é a consecuencia das ideas de Adam Smith, pero non é certo. No seu tempo e despois sempre houbo unha maioría de economistas sensatos que entenderon que unha man invisible, como en xeral calquera cousa que non se ve, non é moi de fiar. Pero nos anos setenta algún tolo desenterrou os libros de Adam Smith, e con eles aquela man inquietante. A eses economistas chamóuselles neoliberais, pero eles preferían chamarse neoclásicos, como se se tratase dun movemento artístico, e conseguiron, en menos de vinte anos, colocar todos os mercados baixo a advocación da man invisible.
Agora, como unha fera que escapa dun circo, a man invisible quedou ceiba e non para de facer estragos. Como é invisible métese nos petos dos contribuíntes, quédase coas hipotecas da xente e pon patas para arriba as bolsas de todo o mundo. Como é invisible non hai forma de atrapala. E mentres ela ameaza con destruílo todo, nós recorremos aos sacerdotes do seu culto, aos mesmos que desenterraron ao monstro, para que o aplaquen coa única oración que, segundo eles, atende: os nosos cartos.
Porque liberdade era o gran tema deste outro Adam Smith: liberdade de comercio, liberdade de empresa... Foi el quen inventou ese concepto que todos coñecen, o da «man invisible do mercado». A idea era que se deixaba actuar só ao mercado, co mínimo posible de regulamentacións e interferencias do Estado, esa man invisible repartiría riqueza e proporcionaría felicidade a todo o mundo. Smith imaxinaba esa man, seguramente, como unha enorme man branca e anciá, cálida, a man dun pai, dun deus benévolo. Pero cando Smith apagaba a vela e ía durmir seica tiña pesadelos con esa man: ás veces convertíase nunha man negra que saía de entre os barrotes de ferro dun gaiola suplicando axuda. Smith acordaba sobresaltado, pero atribuía eses pesadelos ao viño do Porto que tomaba na cea. Así que nada, ía á Bolsa e seguía poñendo cartos no tráfico de escravos e recollendo dividendos.
Adóitase dicir que a economía capitalista é a consecuencia das ideas de Adam Smith, pero non é certo. No seu tempo e despois sempre houbo unha maioría de economistas sensatos que entenderon que unha man invisible, como en xeral calquera cousa que non se ve, non é moi de fiar. Pero nos anos setenta algún tolo desenterrou os libros de Adam Smith, e con eles aquela man inquietante. A eses economistas chamóuselles neoliberais, pero eles preferían chamarse neoclásicos, como se se tratase dun movemento artístico, e conseguiron, en menos de vinte anos, colocar todos os mercados baixo a advocación da man invisible.
Agora, como unha fera que escapa dun circo, a man invisible quedou ceiba e non para de facer estragos. Como é invisible métese nos petos dos contribuíntes, quédase coas hipotecas da xente e pon patas para arriba as bolsas de todo o mundo. Como é invisible non hai forma de atrapala. E mentres ela ameaza con destruílo todo, nós recorremos aos sacerdotes do seu culto, aos mesmos que desenterraron ao monstro, para que o aplaquen coa única oración que, segundo eles, atende: os nosos cartos.
Miguel Anxo Murado
ESCRITO EN CAFETERIAS
